Ik heb last van verandering. En daarom denk ik veel terug aan mijn jaren als zzp-er. 16 jaar vrijheid, geheel veranderingloos. Terwijl ik in twee jaar loondienst bijna meer verandering mee heb gemaakt dan ik aan kan. Maar toch, toch is het gras niet groener.
De vrijheid van zzp-en
ZZP-ers roepen altijd graag dar het ze om de vrijheid gaat, om het eigen baas zijn. Dat was voor mij nooit de reden dat ik zzp-er ben geworden. Ik was meer een gelegenheids-zzp-er, voor wie het toevallig zo uitkwam. Dus ik heb nooit helemaal begrepen wat mensen bedoelen met ‘vrijheid’ en ‘eigen baas’. Ik kon me het alternatief niet zo goed herinneren. Tot de afgelopen paar maanden. Toen werd het me opeens duidelijk.
‘Eigen baas’ betekent dat je nooit met iemand rekening hoeft te houden. Anders dan in je opdrachten natuurlijk, maar zo’n opdracht, daar kun je mee stoppen. Verder hoef je aan niemand verantwoording af te leggen. En, bijkomend voordeel: niemand kan jou dwingen tot verandering.
Zo langzamerhand vraag ik me af of DAT niet is wat mensen bedoelen als ze (trots) zeggen dat ze vrijheid hebben als zelfstandig ondernemer.
Als zelfstandige had ik geen last van verandering. Ik veranderde feitelijk niet (s). Ik deed jaren en jaren lang hetzelfde. Af en toe veranderde ik van het type klanten dat ik had, of van focus, of van onderwerp, of van aanpak. Dat wel. Maar in grote lijnen bleef alles hetzelfde.
Te veel hetzelfde.
Het was – zonder dat ik het doorhad – veel te weinig verandering. Want je weet wat ze zeggen: stilstand is achteruitgang.
Stilstand is achteruitgang
Gebrek aan verandering is saai maar wel heel comfortabel. Want verandering betekent dat je moet nadenken, dat je je moet aanpassen, dat je je moet gaan verhouden tot een nieuwe situatie. Dat kost energie. En het brengt onzekerheid.
En wie wil er nu onzekerheid? Ik niet.
Als zzp-er was in theorie alleen mijn inkomen onzeker. Maar de laatste jaren was zelfs dat inkomen natuurlijk niet meer zo heel onzeker. Ik had veel opdrachten, organiseerde desnoods mijn eigen trainingen op open inschrijving, had veel ervaring in het vinden van opdrachten en de skills om mezelf op de kaart te zetten en ik had een netwerk dat voldoende groot was om meer opdrachten te vinden als dat nodig was.
Het leven was vrij zeker, wat werk betreft, als ik zo terugkijk.
Waarom zou ik veranderen? Ik had het nog jaren kunnen volhouden.
Bovendien: veranderd worden is moeilijk, maar het is nog veel moeilijker om uit jezelf grote veranderingen aan te gaan. Het is makkelijker om door anderen veranderd te worden (als verandering je doel is). Alleen is het niet zo leuk, veranderd worden. Gedwongen worden tot verandering. Het is best wel een groot nadeel van in loondienst werken, ontdek ik de laatste tijd.
Uitendelijk heb ik het wel gedaan, veranderen uit mezelf, twee jaar geleden. Ik ben 180 graden (of meer!) gedraaid en een andere kant op gegaan. De vorm (loondienst), de inhoud (AI & algoritmes) en de manier van samenwerken (van alleen naar een team). Ik heb alles veranderd.
Het was hoog tijd. Het begon allemaal erg saai te worden.
Omdat ik te weinig veranderde.
Systemen staan niet stil
Ik heb het geweten: het was een totale roller coaster met een loodreche leercurve op heel veel gebieden tegelijkertijd. Maar tegelijkertijd was er zekerheid en duidelijkheid: dit doe ik, hier ben ik verantwoordelijk voor, met deze mensen werk ik. De randvoorwaarden waren als het ware duidelijk. En ze pasten bij me.
Nu staat dat op zijn kop. En dat is even schakelen.
Als je onderdeel bent van een systeem – realiseer ik me inmiddels – zul je altijd verandering ervaren. Systemen staan nooit stil. Ze zijn altijd in beweging, onder invloed van externe en interne factoren.
Dat was het gekke aan zzp-er zijn: ik was een eenpitter. Ik was geen onderdeel van een systeem.
En dat wilde ik uiteindelijk wel graag zijn.
Het nadeel daarvan is dat wat je ook doet, hoe goed het ook gaat: er zijn altijd mensen boven je die kunnen beslissen om het anders te doen. Moeten belissen om het anders te doen. De randvoorwaarden wijzigen, de kaders verschuiven. Verandering is onvermijdelijk.
Verdragen en vertragen zul je!
Af en toe denk ik terug aan mijn tijd als zzp-er (praktisch mijn hele werkzame leven dus). Toen kon ik lekker de hele dag nadenken over wat ik wilde en af en toe een opdracht doen of lekker een boek gaan schrijven.
Vroeger had ik geen gedoe en geen verandering.
Maar ik had ook geen purpose, geen impact, geen collega’s, geen gevoel van er bij horen en geen persoonlijke groei.
Stilstaan is achteruitgaan. En vooruitgaan vraagt verandering.
Ik krijg langzaam het inzicht dat als je dan toch veranderd wordt, je maar beter kunt proberen mee te bewegen. Er helemaal induiken zou beter zijn, maar daarvoor moet ik mezelf nog even overwinnen.
Ik probeer in deze periode van transistie dus mijn nieuwe motto (verdragen en vertragen) iedere dag toe te passen. Het lukt soms aardig, maar soms is het me even te veel. Dan lukt het totaal niet. Dan zeg ik dingen die ik niet had willen zeggen, of ik zeg ze te snel.
Maar al met al is vooral weer groei, denk ik. Ik wil wel vrij zijn van verandering, maar tegelijkertijd wil ik niet vrij zijn van hetgeen (mij) verandert.
Vrijheid is overrated. Verandering onvermijdelijk.
Verdragen en vertragen dan maar.
62/1000
- Zo verwijder je al je Facebookberichten en opmerkingen (en meer) - 19 april 2025
- Wat blogs leuk maakt - 18 april 2025
- Waarom je blogtitels beter moeten en ook waarom haast geen goed idee is - 15 april 2025
ZZP’er ben ik nooit geweest. Het is me wel vaak aangeraden, zelfs voor het bedrijf waar ik in loonsdienst ging. Dat bedrijf beloonde feitelijk alleen naar opldeiding en niet naar functioneren. Als ZZP’er had ik veel meer inkomsten af kunnen dwingen, tot het dubbele aan toe. Maar ik had het geld toen al niet nodig, omdat ik nu eenmaal door milieubewustheid erg weinig uitgeef.
Ik ben wel jaren ingehuurd geweest via een uitzendbureau en een tekenbureau. Vond dat heerlijk. Kon me lekker op de klus storten en had geen last van afdelings- en/of vakgroepvergaderingen. Kon ook zo bij een klant weg als het werk me niet aanstond. Er waren andere klanten voldoende om meteen over te stappen.
Heb me hoedanook altijd vrij gevoeld. Bedrijven hadden mij nodig, ik niet hen.
Jij bent gewoon heel eigen en authentiek en waarschijnlijk ook nog heel goed in wat je doet. Maar die combinatie is niet iedereen gegeven, en het zelfvertrouwen ook niet!