Ik heb een paar mensen in mijn omgeving die net zijn afgestudeerd of op het punt staan dat te doen. En soms vragen ze advies aan mij. Pfff. Best lastig hoor. Want hun situatie is zo anders dan mijne toen ik afstudeerde. Maar even, in het kort:
Mijn advies aan afgestudeerden is:
- Kies voor de baan die je leuk lijkt.
- Je hoeft geen genoegen te nemen met bestaande vacatures.
- Ga voor de ervaring.
- Wees kritisch op waarom je iets kiest.
- Bij twijfel: probeer het gewoon.
Toelichting.
(oma vertelt)
Toen ik afstudeerde, kon ik aan iedere vinger een baan krijgen en ik hoefde er niet eens mijn best voor te doen. Vooral als je zoals ik actief was geweest bij je studentenvereniging en dan ook nog een stage had gelopen (die waren niet verplicht bij mijn studie), laat staan twee, was je kostje gekocht. Ik kon, nog zonder te solliciteren, al kiezen uit drie hele mooie banen.
Ik koos die bij KPN. In een heel ander werkveld dan ik ooit had gedacht: marketing. Het was een intuïtieve beslissing. Het leek me gewoon leuk en dat was ook zo. Het was ook leuk en opwindend en geweldig. Maar ik ben er niet gebleven.
In een jaar of 2, 3, had ik wel 5 managers en drie functies. En toen was ik opeens boventallig. Het leek het einde van de wereld maar het was het niet! Ik deed een tijdje niets (had gespaard). En toen vond ik een mooie baan. En toen gingen we in het buitenland wonen en begon ik een webwinkel (zonder succes). En toen verhuisden we en ontdekte ik twitter en veranderde mijn leven.
Toen ik afstudeerde wist ik dat allemaal niet. Ik kon niet voorzien wat ik zou gaan doen. Maar het zag het er rooskleurig uit.
Maar voor net afgestudeerden nu is het anders.
De banen worden je niet voor de voeten geworpen. En de wereld is veel groter. En daarmee lijkt de druk om ‘iets te bereiken’ ook een stuk hoger te liggen. Want overal zijn voorbeelden.
Misschien dat de bijna-afgestudeerden die ik spreek daarom wel zo bang zijn dat ze de verkeerde keuze maken. Ze twijfelen, ze weten het niet, ze denken over dit en ze denken over dat. Daarom kiezen ze niet of te laat. Of ze wachten tot ze iets tegenkomen.
Ik heb leeftijdsgenoten die heel neerbuigend praten over een nieuwe generatie. Die vinden dat getwijfel verwend. Maar zij groeiden niet op in een tijd dat alles mogelijk was. Ze zijn van voor het internet, in zekere zin. Dus ze weten ook niet hoe lastig het is om te kiezen als je eigenlijk alles kunt gaan doen overal op de wereld en als je dood wordt gegooid met voorbeelden van ‘succes’.
Maar laat je niet gek maken. Want:
Succes is relatief.
Succes is niet altijd wat je denkt. Succes is: ontdekken wat je leuk vindt en waar je echt goed in bent. Kansen krijgen. Dingen kunnen leren. Tijd kunnen doorbrengen met leuke, grappige of interessante mensen. Als je die dingen kunt vinden in een baan, is dat geweldig. En belangrijker dan status of geld. Een baan waar je hart sneller van gaat kloppen, dat is succes.
De vacatures die je ziet, zijn het topje van de ijsberg.
Staar je niet blind op vacatures. Ze zeggen niets over de vraag of de baan die jij leuk zou vinden ook beschikbaar is. Je komt er alleen maar achter wat er werkelijk mogelijk is als je actief op zoek gaat. Als je gesprekken gaat regelen met het netwerk dat je hebt en dat van de mensen die je kent. Het netwerk dat je kunt bereiken. Via je docenten, je vrienden, de ouders van je vrienden, de vrienden van je ouders, alles wat je maar kunt verzinnen.
Ervaring is goud
Ik heb best veel dingen gedaan die, toen ik er mee ophield, een mislukking leken. Maar gek genoeg waren al die verschillende ervaringen nodig om dingen te leren. Iedere baan en ieder project, gelukt of niet, leer ik weer dingen. Iedere keer volgde ik mijn interesse, probeerde ik iets anders. En op een gegeven moment ging al die ervaring meetellen. In de ene baan leerde ik HTML omdat ik de intranetsite van mijn afdeling ging bijhouden. In een andere leerde ik e-mailings maken. Het waren niet eens mijn hoofdtaken waar ik het meest van leerde! Ervaring opdoen is goud waard.
Zekerheid is een illusie.
Zekerheid! Zekerheid is een beetje een valkuil. Kies niet voor de optie met zekerheid als je een andere optie veel leuker vindt. Tuurlijk, na al die jaren studeren zou het lekker zijn om zeker te zijn van een bepaald inkomen. Maar je hebt nog nauwelijks verplichtingen, waarschijnlijk (kinderen? huis gekocht?). Dus je hoeft niet te kiezen voor geld en zekerheid. Je kunt gaan reizen en onderweg wat bijverdienen. Je kunt voor een lager salaris werken voor een non-profit. Whatever. Zekerheid is sowieso een illusie. En dat is niet erg.
Je hoeft je niet voor de rest van je leven vast te leggen.
Maar tegelijkertijd: vanwaar die angst voor de foute keuze? Het is pas je eerste baan! Je staat aan de start. Dus waarom zou je bang zijn voor de verkeerde keuze? Als deze baan of dit vakgebied je niet bevalt, ga je op zoek naar iets anders. Grote kans dat je na 2, 3 jaar sowieso iets anders gaat doen! Who knows? Als je maar ergens terecht komt waar je veel kunt leren, waar je ervaring opdoet, dan is het prima. En als het niet bevalt, ga je iets anders doen.
Je staat aan de start van iets moois.
Wie weet wat je gaat doen in het leven? Je kunt niets meer doen dan beginnen met wat je leuk lijkt om te doen. Wat je ook kiest, is goed. Dus laat je niet gek maken. En doe wat je hart je in geeft. Of doe wat je goed lijkt. Het maakt niet uit. Doe ervaring op en ga aan de slag!
Je staat aan de start van iets moois.
Update: nadat ik dit schreef kwam ik op het mooie blog zenhabits.net een mooi artikel tegen ‘Advice for people in their early 20’s‘. Lees even. Mooi stuk.
- Be the leader - 8 februari 2025
- Opgeruimd - 7 februari 2025
- Lekker - 6 februari 2025
Geef een reactie