Een tijdje geleden realiseerde ik me dat ik iets fout deed met mijn nieuwsbrief. Hij sprak een heleboel mensen aan, dat wel. Maar niet de mensen aan wie ik doorgaans trainingen geef. En daar was hij wel voor bedoeld. Dat kwam omdat ik het meer en meer over ‘ondernemen’ was gaan hebben, in die nieuwsbrief. Pas gisteren realiseerde ik me hoe dat kwam. ‘Ondernemer zijn’ was voor mij een heilige graal geworden. Maar ik ben helemaal geen ondernemer. En jij misschien ook niet.
Ondernemerskoorts
Dat praten over ondernemen in die nieuwsbrief, dat kwam omdat ik er graag een wilde zijn. Ik bewonder ondernemers. Altijd al gedaan.
Misschien komt het omdat mijn moeder uit een ondernemersfamilie komt. Ik denk dat het meespeelt. Maar wat ik zeker weet is dat ik het altijd gaaf heb gevonden.
Ik heb ergens een map met knipsels die ik verzamelde toen ik op de middelbare school zat. Daartussen zit een interview met de oprichtster van de The Body Shop, Anita Roddick. Dat wilde ik ook, zo’ bedrijf. Niet alleen het goede doel sprak me aan, maar ook de vorm waarin ze dat deed (al kon ik dat destijds nog niet zo duiden).
Zelfs toen ik rechten studeerde had ik die vlam nog. Al had ik ook toen nog niet zo goed door wat het was. Ik wist alleen dat mijn hart sneller ging kloppen toen ik het vak Kartelrecht ontdekte. Dat nadenken over bedrijven, over commercie (want daar gaan kartels natuurlijk eigenlijk over), dat vond ik te gek.
Toen ik ondanks mijn rechtestudie de kans kreeg om bij KPN aan de slag te gaan in de marketing, was ik al snel verkocht. Ik kwam zelfs nog een tijdje bij Sales terecht (een foutje, toegegeven). En een paar jaar daarna begon ik mijn eigen webwinkel. En toen werd ik zzp’er. Eigen baas.
Maar ik begon me pas een paar jaar gelden echt een ondernemer te voelen (en die term te ambiëren). Ik liep rond met een plan voor een nieuwe onderneming en had zelfs een investeerder. Woohoo! De ondermerskoorts was groots toegeslagen.
De heilige graal
Ahhhh…’ondernemen’ en jezelf ‘ondernemer’ kunnen noemen. Ik zag het als de Heilige Graal. Want was er nu gaver? Je eigen baas zijn. Geld verdienen. Hard werken. Succesvol zijn. Groei.
Yesssss….!
Hoewel het werk dat ik moest doen als ‘ondernemer’ eigenlijk niet zo leuk was, werd ik verleid door het idee dat ik succes kon projecteren. Want ondernemers zijn gaaf. Punt. Uit.
Het gekke was: ik wist eigenlijk al lang wat ik wél leuk vond om te doen. Trainingen en lezingen geven, schrijven, videos maken – kennis delen, content creëren en enthousiasmeren. Een stukje met groepen mensen in een zaal en een heel stuk in mijn eentje achter mijn bureau. Zo kom ik tot mijn recht.
Maar ik wilde meer. Ik wilde een – in mijn eigen ogen – échte ondernemer zijn. Dus ik ging er voor.
Het duurde alleen niet lang voordat ik mijn zelfopgelegde deadlines niet haalde, voor die nieuwe onderneming. Het duurde wél lang voordat ik me realiseerde dat ik niet zat te wachten op het managen van een bedrijf. Dat ik mezelf aan het saboteren was.
En het duurde nog langer voordat ik me realiseerde dat het najagen van een Heilige Graal nooit tot iets goeds leidt. En ik aan mezelf moest toegeven dat ik me liet leiden door onrealistische doelstellingen en ideeën. Dat ik me toch een beetje liet meesleuren in de waan die ik overal om me heen zag: dat ondernemer zijn het hoogste goed is.
Geboren ondernemers
Ik ben niet de enige die zo denkt. Onze maatschappij zit er vol mee. We zijn en blijven een kapitalistisch geheel, waar ondernemers bovenaan de pikorde staan. Het toppunt van individualiteit, eigen keuzes en groei. De aanjagers van de o zo belangrijke economische groei.
Het is een soort van gekte. Af en toe zie ik op LinkedIn mensen zelfs letterlijk aankondigen dat ze ‘van vandaag ondernemer zijn’. Zo sterk is de drang om ons te bewijzen. Om te laten zien dat we de vrijheid hebben gekozen. Dat we ons recht op individualiteit uitoefenen.
Maar: een nieuwe LinkedIn headline nog geen ondernemer maakt (vrij naar Yoda!).
Ondernemers heb je in alle soorten en maten. Ondernemers in familiebedrijven. Ondernemers in loondienst (die bestaan ook!). Ondernemers zonder bedrijf. En ondernemers die er jaren over gedaan hebben om ondernemer te worden, al zijn ze al jaren bezig met eigen bedrijven.
Ik ken ook wel mensen die als kind al kleine ondernemertjes waren: ze verkochten snoep op school, sjacherden tijdens de middelbare school met voetbalkaartjes en begonnen op de universiteit een ‘uitzendbureau’ voor medestudenten. Maar lang niet alle ondernemers worden zo geboren. Veel ondernemers realiseren zich volgens mij pas na een hele tijd 1) dat ze het zijn en 2) dat het het ‘ondernemen’ is dat ze zo leuk vinden.
En ook al heb je zo veel soorten en maten ondernemers, het blijft een beperkte groep mensen. Echt ondernemers, daar heb je er niet superveel van.
Vervang ‘ondernemen’ door ‘werken’
Hoewel die bewondering voor ondernemers er nog steeds is bij mij, denk ik niet dat ik er een ben. Ik bedoel, het zou nog kunnen komen natuurlijk, mocht ik op een of ander topidee stuiten. Maar volgens mij ben ik gewoon een zzp’er. Een redelijk commerciële zelfstandige die goed is in haar vak en daarom klanten heeft.
De reden dat ik hierover zat na te denken, was dat ik net een bericht zag, op LinkedIn. Met een foto van een vrouw in de sportschool.
Er stond bij: “Als ondernemer moet je fit blijven! Ik ben benieuwd hoe jullie dat doen, dat combineren van sporten met ondernemen. Wat doe je en hoe vaak?” Er was in grote getale op gereageerd door mensen die zich herkenden in die titel en die situatie – of dat graag zouden willen.
Terwijl ik het zat te lezen, moest ik een beetje lachen. Opeens drong tot me door hoe gek die opmerking was. Je kunt, dacht ik opeens, ‘ondernemen’ gewoon vervangen door ‘werken’. “Ik ben benieuwd hoe jullie dat doen, de combinatie van sporten met werken!”.
Het idee achter dat bericht, en de illusie die het bericht in stand houdt, is dat ondernemers het zo druk hebben dat ze nauwelijks tijd hebben om te sporten. Terwijl ze in werkelijkheid natuurlijk juist veel beter hun eigen tijd in kunnen delen dan mensen die niet hun eigen baas zijn. Ik denk dat het voor mensen in loondienst een stuk lastiger is, dat combineren van sport en werk. Nog even los van het feit dat ‘ondernemen’ niet betekent dat je meer uren zou moeten maken dan andere mensen. En dat veel uren maken niet iets is om over op te scheppen.
Het hoeft niet
Ik deed er zelf vrolijk aan mee, aan het in stand houden van de illusie, dat moge duidelijk zijn. Ik heb zelfs een hele categorie op dit blog: ‘ondernemen’. 😀
Maar ik heb de heilige graal vaarwel gezegd, vandaag. Ik hoef niet te ondernemen: ik wil gewoon werken.
Ik wil goed zijn in mijn vak. Doen wat ik leuk vind. Daar anderen mee helpen en zo voldoende geld verdienen om goed te kunnen leven. Tijd hebben voor mijn gezin – met de nodige flexibiliteit – en voldoende tijd en ruimte om te schrijven en te creëren.
Ik zal ondernemers altijd blijven bewonderen.
Maar ik hoef niet langer te pretenderen er een te zijn.
- Is bloggen werk? - 10 maart 2023
- Afronden is een gek proces - 31 januari 2023
- Blog het proces - 20 januari 2023
Herkenbaar Elja! Plezier hebben in je werk, er goed in zijn en de dingen kunnen doen op jouw manier is al prachtig!
Ja! Vind ik ook. De droom om een en ander uit te bouwen naar ‘ondernemen’ is er wel. Wie weet, ooit. Nu is dit OK.