Vandaag hadden we afgesproken met vrienden uit Istanboel die hier een paar dagen zijn.
Ze zijn Amerikaans/Canadees en zelf ook expat. Ze waren natuurlijk heel benieuwd hoe het was om terug te zijn. Na een paar dagen Amsterdam hadden ze geconcludeerd dat ze daar graag zouden wonen. Zo relaxed, zo leuk.
Nou… zei ik.
Nou.
(…)
Het is een beetje alsof je dubbel ziet.
Er is heel veel leuks en moois.
Ik ben blij dat we terug zijn.
Het groen, de frisse lucht die je iedere dag inademt (in Istanboel bestond het fenomeen frisse lucht niet), de rust (idem, re: Istanbul). Op de fiets overal naar toe. Op de fiets met de kinderen. Het kneuterige. De supermarkt waar je alles kunt krijgen.
Het geweldige gevoel dat je op een school zit waar je weet dat zij zich druk maken om je kinderen, dat ze het als hun taak zien je kind te helpen, dat ze middelen hebben om dat ook te doen, dat ze het als hun verantwoordelijkheid zien dat je kind groeit en bloeit.
Maar ik heb meerdere keren per dag even die cultuurschok.
Meer: cultuurschokjes.
En dan voel ik me, nou ja, helemaal alienated. Vervreemd. Een vreemdeling.
Alsof ik dubbel zie. Alsof ik door mijn Nederlandse ogen kijk en tegelijkertijd een Amerikaanse/Hongaarse/Turkse bril opgezet heb gekregen die iets heel anders laat zien.
Waar zal ik beginnen??
De reclames op TV die af en toe zo veel sex bevatten, zo veel geweld, zulke nare boodschappen, zo ongeschikt voor kinderen maar die wel gewoon voor 20:00 worden uitgezonden. En hoe rolbevestigend en sexistisch die reclames vaak zijn.
(oei! hoe boos ik daar over ben! dat moet ik nog eens constructief verwoorden)
Zelfde voor de radio. Was ik vroeger fan van 538, nu hoor ik vrouwonvriendelijke grappen en machogedrag.
Nee, bedankt.
De klantonvriendelijkheid die je toch ook veel tegenkomt. Nee, mevrouw, we gaan de TV niet op een ander kanaal zetten, ook al zit u hierboven in onze toeristische rottent helemaal alleen en zijn er alleen muziekvideo’s op TV die kleine kinderen niet zouden moeten zien omdat ze vol zitten met vrouwonvriendelijke beelden, blote vrouwen en geweld. Had u hier maar niet naar binnen moeten gaan. We zetten hem wel (heel even) wat zachter.
De scheldwoorden die door kinderen gebruikt worden. En hoe jong kinderen die woorden al gebruiken.
Het koloniale trekje dat ik in mijn eigen cultuur ontwaar. Waar ik zelf uiteraard gewoon onderdeel van ben en aan meedoe en ja, mijzelf soms betrap op dingen die ik altijd normaal vond en waarvan ik opeens denk, he?! Vond ik dit altijd normaal? Viel me dit niet op? Elja!
(met als niet zo vrolijk hoogtepunt de zwarte piet-discussie en de aan agressie grenzende woede daarover, dat geeft een eenzaam gevoel hoor. Laf, maar daar begin ik dus gewoon niet meer over. Van de week op school mijn lesje in enkele minuten geleerd.)
Dat niemand verder komt dan de voordeur, maar ook niemand je uitnodigt om dan even binnen te komen als je aan de voordeur staat.
Hoe mensen kijken naar mensen uit Centraal-Europa. Waar ik gewoond heb en heel anders naar kijk. En naar Turken. Waarvan ik een heel ander beeld heb.
Als je vandaag op de parkeerplaats bij de AH achter me had gezeten, weet ik wel zo ongeveer wat je gedacht zou hebben. En pas toen ik de blik in de ogen van de mensen in de auto achter me zag, realiseerde ik me dat ik mijn Turkse bril op had (en me daar heerlijk bij voelde).
Het is alsof je meerdere keren per dag dubbel ziet.
Met je Hollandse bril op voel je je thuis bij hoe dingen gaan, bij humor, bij opmerkingen, reclame, begrijp je hoe het werkt.
Maar met de bril van niet-Nederlander voel je je geshockeerd, of onbegrepen, of onwelkom, of gewoon vervreemd.
Die brillen wisselen elkaar onverwacht af.
Je hebt er geen grip op.
Het ene moment zie je alles zo Hollands als wat. Maar het volgende moment zie je iets opeens door je Turkse bril. Of je Amerikaanse. Of je Hongaarse.
(de culturen die ik beter heb leren kennen de afgelopen 8 jaar)
En het vermoeiende is niet het dubbel zien.
Het vermoeiende is de emotie er achter.
Dat je er ook geen grip op hebt.
Dat ben-ik-nou-gek-of?-gevoel.
Het afwegen. Het beoordelen. Het afvragen.
Welke cultuur heeft gelijk? Mag ik dit wel denken? Hoe zouden onze vrienden uit de VS hier naar kijken? Waarom is dit zo? Waarom denk ik zo? Is dit OK? Waarom zien mensen dit zo? Waarom zien mensen dit niet?
Later lach ik er om.
Nu kan ik er alleen maar over bloggen.
🙂
Sharing is caring
Ik heb bij de uitzending naar al die landen maar ook nu, bij de terugkomst, ontzettend veel gehad aan de cursussen van het KIT, het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Inclusief hun cursus voor repats. Ik kan ze van harte aanbevelen, dus dat leek me een mooie link vandaag.
- 50 worden: het alternatief is minder - 11 augustus 2024
- Vakantie - 1 augustus 2024
- Achieve more - 25 mei 2024
In de zwarte piet discussie sta ik in elk geval aan jouw kant, ik schaam me gewoon om nl te zijn, die agressie tegen hema en de ongeinformeerdheid en grofheid in de reacties. En ook de agressie en ontwetendheid tegen de islam, bah. Nu ook weer, slachtfeest op dierendag, o jee oh jee, terwijl al die nl al jaren bioindustrie vlees eten op dieren dag, die ook 24-7 doordraait en daar hoor je ze nooit over. En als ik zeg dat mij kinderen allochtoon zijn kijkt iedereen mij raar aan. Half Engels is toch geen allochtoon, nee, ik bedoel eigenlijk, ja zeg het dan, iemand met een bruine huid en een ander geloof, of niet dan…. de kortzichtigheid en de vreselijk smug zelfgenoegzaamheid van een beol nederlanders maakt mij vreselijk boos….. en ik ben geen eens een ex of repat…. ha ha! Sorry, liet me even gaann….
Ik had je BIJNA genoemd in deze post. Dat ik, als ik me alleen voel in die discussie, gewoon aan jou denk en aan jouw moedige verhaal op Facebook vorig jaar als reactie op die update van mij en de reacties daarop. Ik ben het zoals je weet volledig met je eens. Dat neemt niet weg dat ik ook onderdeel ben van de manier van kijken die we gewoon vinden. Dat ik mezelf betrap op rare gedachtenkronkels. Maar met mijn Amerikaanse bril op was het alsof er een andere bril afviel. Dus. Nou ja. You and me!
Waar je over schrijft, doet me denken aan een TEDx video waar ik van de week naar heb zitten kijken, Elja: ‘Everyday sexism: Laura Bates’ http://www.youtube.com/watch?v=LhjsRjC6B8U
Ik bemerk ook een ver-macho-risering (soms gaan vrouwen er zelfs (volop) in mee). En je mag er niks van zeggen, want ach joh, dat hoort er nou eenmaal bij (Huh?! Sinds wanneer denken we daar zo over??) en had je soms een rokje of jurkje aan? Ja? Tja… [vul maar verder in……….]
Ik vind het een verademing, jouw blogs vanuit die andere blik. Dan denk ik ook, zie je nou wel, ik ben niet gek, het is écht veranderd, het is hier écht grover geworden.
En wat Peter zegt, ja: Het sloopt je inderdaad als je er regelmatig tegenin gaat. Hoe harder er over vrijheid van meningsuiting geblèrd wordt, hoe meer monden er stilzwijgend gesnoerd worden, zo lijkt het. Je mag van alles roepen als je het eens bent met het (op het oog) overheersende denkbeeld – zoiets?
En dan wordt er wel eens gezegd dat alle taboes geslecht zijn. Ha! Iedere samenleving heeft ze. Onontkoombaar.
Ik ga zo kijken! Maar het is heerlijk om elkaar te kunnen vinden, dat is zeker, dat is een voordeel van onze online wereld.
Ik stond er zelf ook zo in: jammer joh, minderheid. Ook in die ene discussie trouwens. Maar als je dan opeens de minderheid bent, is het ontzettend schrikken.
Peter heeft gelijk, het is vermoeiend. En ik ben niet dapper genoeg om sommige dingen voluit te roepen. Maar dat is wel mijn streven.
En dat seksisme, OH MY. Hoe vrouwen het zelf ook niet doorhebben. Hoe je dan ‘humorloos’ bent. Waanzinnig….Enfin…
Ik heb m gedeeld op Facebook ELja en schreef er voor mijn vrienden bj:
Zo shocking herkenbaar, en ik ben al 17 jaar een soort van terug uit
Turkije – dus laat dat alsof maar weg ;-(
We zien gewoon echt
door twee brillen tegelijk. Brrr. Scheel word ik er regelmatig van,
inclusief pijn in mijn buik -het went nooit echt, alleen maar een beetje. Hopelijk doen onze kinderen en degenen die lezen waar we over schrijven er op een of andere manier hun voordeel mee ,vooral emotioneel. En heel vaak kan ik ook genieten hoor, van het ’thuis’ zijn in meerdere culturen, maar breek me de bek niet open over wanneer zo ongelofelijk niet thuis, net als over die Zwarte Pieten discussie – ik geef alleen nog heel af en toe een piep want er liggen zelfs familie breuken op de loer. Te absurd voor woorden dus. En te pijnlijk.
Nou Caro, je bent dus niet alleen. En als we maar redelijk blijven en open blijven staan voor discussie, wie weet???
Nee hoor, je bent niet gek. En ja, het is moeilijk (onmogelijk) om er grip op te krijgen.
Zodra je ‘uit je cultuur stapt’ (omdat je langere tijd weg bent geweest, of omdat je openstaat voor andere culturen en ineens van een afstand naar je eigen cultuur kijkt) dan gaat het wringen.
Er sluipt een soort van loyaliteits-probleem naar binnen. Moet je trouw blijven aan je eigen cultuur waarin je bent grootgebracht (ook al zie je de minpunten)? Moet je meer opstaan om de andere culturen te verdedigen (maar kun je je wel 100% verplaatsen in die andere cultuur waar je tenslotte ook nooit volledig deel van bent)? Moet je ‘noodgedwongen’ afzijdig blijven staan omdat je aanvoelt dat de discussie emotioneel gevoerd wordt vanuit de eigen cultuur van degenen die tegenover elkaar staan?
Ik denk dat je continu moet blijven aangeven wanneer je iets opmerkt wat in jouw ogen niet fijn voelt. Maar dat je tevens moet inschatten wat de omstandigheden zijn, met welke mate van verzet je te maken krijgt en wat er op dat moment te winnen valt. ‘Pick your wars’ en ga er niet altijd volop tegenin. Dat sloopt je.