Zo’n minivakantie van 4 dagen in de VS zet je wereld op zijn kop. Of juist rechtop – ik weet het niet. Maar je kunt als blogger gelukkig al je ideeën en gedachten kwijt aan de wereld. Dus, lieve lezer, hieronder.
Ik realiseerde me al vanaf de rit in de taxi van het vliegtuig naar mijn oude buurt dat socialisme en hoe we dat in Nederland invullen een groot goed is.
Van het vliegtuig naar mijn oude buurt, 30 minuten rijden, gaat een vrijwel rechte weg. De weg doorkruist zo’n 3 gemeentes en ligt aan de rand van de samenleving. Je komt langs strip mall na strip mall (van die verzamelingen van winkels en bedrijven langs de grote weg). De een nog minder aantrekkelijk dan de ander.
Sommige strip malls zitten vol met bedrijfjes waarvan je alleen in de VS kunt leven. Omdat er daar een markt is voor ‘brood uit Transylvanië’ (?) of een onooglijke car wash of een snoepwinkel die gespecialiseerd is in snoep van melk en noten en bedrijven die vooral inspelen op mensen met een bepaalde ethnische achtergrond (Polen, bijv.).
Sommige stukjes van die weg zijn pure armoede. En op andere stukken vind je juist dure privé golfclubs. Arme middelbare scholen en dan weer dure privéscholen. Je komt langs kerken met namen die je nog nooit gehoord hebt en zelfs langs een soort van klooster.
In de VS kan dat. Je kunt een kerk beginnen of een klooster. Een bakkerij voor Transsylvanisch brood of een enorme roze winkel met snoepgoed van melk en noten. Als je volgelingen of klanten weet aan te boren is het succes je van harte gegund.
Maar aan die weg zie je ook waar het niet werkt, de individuele maak-het-maar structuur van de samenleving. Dat er plekken zijn waar niemand zich druk om maakt. Bruggen waar de betonrot zichtbaar is, wegdekken vol gaten (het klimaat in Chicago helpt niet natuurlijk, van stikheet tot ijs- en ijskoud). Verpauperde scholen.
Toen ik even dacht dat de taxichauffeur me belazerde omdat hij 2 dollar rekende voor de tol (hij bleek gelijk te hebben – de prijs voor die paar kilometer wegdek was omhoog gegaan), verstijfde hij.
Op de achterkant van de hoofdsteun, voor mijn neus, zat een bordje geplakt: “Heeft u een klacht? Bel de gemeente, telefoonnummer …..”.
Eén boze klant en zijn bestaan kan onderuit worden gehaald. Zijn taxivergunning ingetrokken.
De klant beschikt over leven en dood en welzijn, want zonder baan heb je geen verzekering en zonder verzekering hoeft er maar 1 klein dingetje te gebeuren, iemand ziek te worden, en je kunt op straat komen te staan. Doktersrekeningen zijn onbetaalbaar voor de meeste Amerikanen.
Als je succes hebt, ben je binnen. Maar het randje is altijd in de buurt.
Socialisme. Het heeft wel iets.
- Assess yourself - 17 januari 2025
- Loki - 16 januari 2025
- In debat met jezelf - 15 januari 2025
Socialisme is de systeemversie van sociaal zijn voor elkaar. En zoals Jacob Jan aangeeft zitten er aan die systeemversie veel haken en ogen. Wat ik ontzettend jammer vind want juist die kern, het sociaal voor elkaar zijn, is naar mijn mening waar het in onze wereld om zou moeten gaan.
We zijn te ver doorgeschoten naar individualisme en eigenbelang en hebben het grote geheel uit het oog verloren. Wanneer je in eerste instantie alleen met jezelf bezig bent moet je niet raar opkijken wanneer een ander dat ook gaat doen en dat er zodoende conflicten zullen ontstaan indien de belangen tegenstrijdig zijn.
Persoonlijk zou ik er weinig moeite mee hebben als een groot gedeelte van mijn salaris gebruikt zou worden voor een meer eerlijke verdeling onder hen die geen werk hebben. Zelfs als daar mensen tussen zouden zitten die misschien wel zouden kunnen werken. Voor mij hoeft niet iedereen te werken.
Ik blijf dromen van een wereld waarin het ooit gaat lukken om een betere versie van socialisme te introduceren waarin het geluk voor iedereen is weggelegd al tijdens het verblijf op deze aardkloot en niet pas hierna. Tot die tijd probeer ik zelf daar waar het kan het goede voorbeeld te geven en een bescheiden bijdrage te leveren aan een betere wereld. Je doet wat je kan.
O, dat vind ik zo’n moeilijke, en tegelijk zo’n spannende/mooi.
Omdat in twee uitersten een antwoord ligt dat we nog niet gevonden hebben als samenleving.
Ik ben opgegroeid vanuit het idee dat het sociale het juiste is.
Dus die taxichauffeur moet een vangnet hebben. Iedereen die vond dat dat vangnet mensen lui maakte vond ik rechtse cynische ballen.
En toen las ik Atlas Shrugged (in Amerika, na de bijbel, het meest invloedrijke boek).
En ik ontdekte dat er wel een waarheid in schuilt, in dat lui worden. Er missen prikkels. Ruud ligt in een ziekenhuis, en heeft zeer terecht klachten over de beroerde communicatie. Hij krijgt als antwoord dat het in alle ziekenhuizen zo gaat.
Het is de combinatie van socialisme en bureaucratie die een paar hele foute mechanismen veroorzaakt.
En toch. Ieder voor zich, en pech als je het niet haalt. Blijf ik niet vinden kloppen. En dan valt me de solidariteit van Nederland tegen. Die vluchtelingen hebben gewoon pech gehad. En om ons hoofd te kunnen wenden noemen we ze gelukszoekers.
Hoe kunnen we het beste van twee werelden creëren?
Een wereld waarin we collectief om elkaar geven, en niemand laten stikken, én ene wereld waarin het individueel mogelijk is om je droom achterna te gaan, zonder dat de verstikkende sociale controle je tegen houdt?
Een wereld waarin iedereen zich ondernemer voelt én over elkaar waakt?
(hier meer over Ayn Rand, en een link naar John Steinbecks Grapes of Wrath, dat beschrijft wat er gebeurt als het ieder-voor-zich ten uiterste wordt gedreven. http://jacobjanvoerman.nl/toegepaste-echtheid-1/ )
Ik ga lezen!! Dank!