Alles wordt anders. Dat kun je niet voorkomen. Maar als het opeens niet een beetje anders wordt maar heel veel, is dat schikken.
Zoals het moment dat je live zit te kijken hoe een nieuw soort Amerikaanse President beëdigd wordt. Ik voelde me alsof ik ramptoerist was. Ik kon gewoon niet wegkijken. En mijn mond viel open van afschuw bij iedere zin die ik hoorde.
Afschuw. En onbegrip.
Maar toen las ik dit wetenschappelijke artikel (klik op het PDF-tekentje om het te openen). Nou ja – ik kwam tot de helft ongeveer. Het is een onderzoek naar de vraag waarom mensen in Nederland stemmen op rechtse partijen. Of helemaal niet stemmen. Het geeft inzicht in hun beweegredenen.
En later las ik dit artikel over Trump als andersoortige President. Het schetst wat er anders was aan de inauguratie en aan het feit dat een buitenstaander President wordt en ‘de heuvel’ gaat bestieren.
En opeens zag ik het ook allemaal anders.
Opeens begrijp ik beter waarom mensen stemmen zoals ze stemmen: ze willen iemand die het anders doet.
Ze hebben genoeg van praatjes. Van banken die het geld verdienen. Van grote multinationals die aan de touwtjes trekken. Van overheden die niet transparant zijn.
Ze willen een held die de bestaande achterkamertjes bloot legt en overhoop haalt.
Ik begin het een beetje te begrijpen. Maar het heeft lang geduurd. Want voor mij ben je geen held als je groepen buitensluit, mensen beledigt en op je eigen gewin uit bent. Maar dat is mijn manier van kijken.
Het probleem is: ik ben het establishment.
Ik ben wit, hoogopgeleid en relatief rijk. Ik word anders behandeld dan anderen. Mijn wereld ziet er daardoor anders uit.
Voorbeeld: als ik aan de mensen van de HTM vraag waar ik een kaartje kan kopen voor mijn zoontje om de tram te nemen (zoals gisteren), zeggen de mannen van de HTM dat het zonde is van mijn geld. Dat ik beter die ene halte zwart kan rijden en liegen als een controleur me betrapt en vraagt hoe oud mijn zoontje is.
Terwijl ik gisteren een video zag van iemand die met geweld door de politie in de boeien werd geslagen omdat hij een ijsje at in de bus. Geen idee of de video klopte. Maar hoe meer ik lees en zie, hoe meer ik begin te geloven dat er heel veel mensen zijn die anders behandeld worden dan ik op basis van hun huidskleur, uiterlijk, locatie, bezit en religie.
Als je mij vraagt naar blank en zwart begin ik over ‘diversiteit’ en ‘culturele achtergronden’ en ‘iedereen is gelijk’. Maar dat is natuurlijk makkelijk praten.
Ik heb alles mee.
Maar steeds meer mensen hebben er genoeg van. Ze zien hun ‘rechten’ afbrokkelen en hun plichten toenemen. Hun vergoedingen en uitkeringen en recht op zorg minder worden. Het aantal banen waar ze geschikt voor zijn verdwijnen. En ze vragen zich af waarom.
Zij zeggen: de rijken worden rijker; de politiek wordt besloten in achterkamertjes zonder transparantie; de verzorgingsstaat brokkelt af; de kloof tussen arm en rijk wordt groter; tsja. Dan kan ik dat moeilijk ontkennen.
Ik kan wel denken: er is genoeg voor iedereen; als je maar je best doet kom je er wel; we hebben het zo goed in Nederland. Maar terwijl ik dat zeg, kijken zij naar politici die niet luisteren, naar regeringen die nooit veranderen en nooit iets anders doen en naar dingen die alleen maar minder worden. Tradities die verdwijnen. Verandering die ze niet willen.
Het gevoel dat ze geen enkele invloed kunnen uitoefenen op hun omgeving.
Het is alsof zij de ene kant opkijken en ik de andere.
Alsof zij dezelfde wereld door een andere lens zien. En zo is het ook precies.
Maar in plaats van begrip te tonen, ons in elkaar te verplaatsen, uit te leggen wat onze visie is in normale taal en oplossingen te verzinnen, zetten we mensen weg als malloten.
We vergroten de kloof.
Als mensen dan de kans hebben om met een simpel kruisje of een vinkje iemand te kiezen die het overduidelijk allemaal anders gaat doen, dan doen ze dat.
Misschien omdat ze geloven wat er gezegd wordt. Misschien omdat ze ergens wel weten dat het niet klopt maar de risico’s en negatieve aspecten van die ene afwegen tegen de grote misstanden die ze ervaren. Misschien omdat iemand hun angsten perfect verwoordt.
Of misschien gewoon omdat hij anders is.
Wie weet. Wie weet komt er wel iets goeds uit voort.
Al is het maar een stevige discussie over democratie, ethische journalistiek en activistischere en meer politiek betrokken inwoners.
Het wordt hoe dan ook anders.
- Ongeluk - 8 juni 2023
- Yogamatje - 20 mei 2023
- Aiiiiiiiiiii - 11 mei 2023
Zelf hang ik er tussenin. Minimaal opgeleide ouders, een broer en zwager die beide 30 jaar arbeidsongeschikt waren. De enige broer die het goed doet is al jaren vrachtwagenchauffeur. Kortom op verjaardagen hoor ik wel eens andere geluiden. 😉
Die hoorde ik al ruim voor Pim Fortuyn. Onbetrouwbare uitvreters als het bijvoorbeeld over politici gaat. Vroeger stemden ze niet of deden ze maar iets. Met Marijnissen en later Wouter Bos begon dat al te veranderen. Dwz mensen die hun aandacht wel wisten te trekken. Fortuyn deed dat nog beter en het is Geert zijn handelsmerk geworden. Er zal altijd zo’n 30% geweest zijn met deze gedachtes en Geert weet ze goed aan zich te binden. Daarvoor moet ie echter niet aan de macht komen, want hij zal dan ook ‘door de mand vallen’. Hij kan niet alles waarmaken wat ie heeft uitgebraakt.
Voor Trump in de USA, Berlusoni in ITA, Le Pen in FRA en nog wat van die mensen gaat het niet veel anders. Rond 1990 heb ik een halfjaar in wat staalfabrieken tussen Chicago en Gary gewerkt. Precies de geluiden die je nu nog hoort. De globilisering heeft hun banen verplaatst naar het goedkopere Verre Oosten en bijvoorbeeld Brazilie. Het heeft voor ontzettend veel werkloosheid onder de laagopgeleiden gezorgd.
Ze hebben niet in de gaten dat Obama waarschijnlijk veel meer voor hen betekend heeft dan Trump ooit zal doen. Dus gokken ze op Trump.
Voor mij ligt een behoorlijk deel van het probleem bij de media. Mijn ouders hadden keuze tussen Hilversum 1 of 2. De omroepen die daar zaten waren saai, maar namen ook hun verantwoording. Vervolgens kwam er commerciele radio en TV en ging het om winstmaken. Toen bleek dat de Telegraaf prima wist hoe dat moest: sensatie en negatief nieuws. We komen er tegenwoordig in om. Als dingen goed gaan, dan krijg je dat niet te lezen of te horen, maar als er een klein dingetje fout gaat dan wordt het breed uitgemeten. Goed besturende politici als Cohen zijn niet interessant en schreeuwers als Fortuyn, Trump en Geert krijgen alle aandacht.
Dit tij is helaas slecht te keren. Misschien is het goed als Trump zijn onkunde op bijvoorbeeld diplomatiek gebied laat zien. Aan de andere kant heeft ie onze pesioenfondsen al een beetje geholpen. 😉
De media zijn er zeker debet aan, eens. Maar ik heb ook de indruk dat veel traditionele politieke partijen gewoon niet in staat zijn om hun verhaal in normale taal te vertellen én om grote groepen mensen te bereiken die ze wel zouden moeten bereiken. Dat lijkt minder traditionele partijen met een minder traditionele aanpak toch veel beter te lukken. Ik zapte net toevallig langs Koffietijd en daar zat meneer Pechtold te vertellen wat zijn ‘guilty pleasure’ was (hardop meezingen met stampmuziek in de auto). Het kwam zo geforceerd over. Vooral toen ze hem ‘je’ noemden. Hij is gewoon geen ‘je’, dacht ik, toen ik het hoorde.
Het staat allemaal zo ver weg van mensen, denk ik.